آیا به یاد دارید ارزش سهام زمانی که اولین حبابِ دات‌کام[1] ترکید، چقدر پایین رفت؟ خب این اتفاق دوباره در حال رخ دادن است؛ پیش از این، سهام تکنولوژی[2] از اواسط سال 2015 میلادی، بیش از نیم تریلیون[3] دلار ( برابر یا 500 میلیارد دلار) سقوط کرد. شاخصِ تکنولوژی‌های سنگین در نَزدک[4] به پایین‌ترین سطح خود در 15 ماه گذشته رسید، و حالا بیش از 16 درصد از نقطه‌ی اوج بازار کاهش داشته است. البته برخی از نام‌های بزرگ بیش از این دچار اُفت شده‌اند، به‌عنوان مثال نت‌فلیکس[5] 37 درصد، یاهو[6] 39 درصد، لینکدین[7] 60 درصد، و تویتر[8] 70 درصد. اگر به مقالات گذشته سری بزنید، می‌بینید که به طور خاصی راجع به تویتر، خطر را بارها و بارها گوش‌زد کردم. سرانجام حباب‌های غیرمنطقی مثل این، همیشه می‌ترکند، و بسیاری سرمایه‌گذاران که به قلّه رسیدند، حالا رقم‌های فوق‌العاده‌ای را از دست می‌دهند.
«انفجار حباب دات‌کام 1.0 در سال 2000 میلادی»
روز جمعه هم‌چنان که ترکیدن حبابِ دات‌کام 2.0 دوباره سرعت گرفت، سهام تکنولوژی به شدت ضربه خورد. مطلب ذیل، خلاصه‌ی فاجعه از سی‌ان‌بی‌سی است:
شاخص مرکب نَزدک 3.25 درصد کاهش داشت؛ هم‌چنان‌که اَپل و ای‌تی‌اف بایوتکنولوژی نَزدک[9] (آی‌بی‌بی) به ترتیب 2.67 درصد و 3.19 درصد اُفت کردند. هم‌چنین توزین شاخص، اُفت 6.36 و 5.81 درصدی را به ترتیب برای آمازون و فیس‌بوک نشان داد. سهامِ لینکدین نیز پس از آن‌که در نتایج سه‌ماهه‌شان عمل‌کرد ضعیفی نشان دادند، 43.63 درصد کاهش قیمت داشت.
به‌طور کلی، لینکدین مجموعاً 60 درصد از نقطه‌ی اوج بازار اُفت داشته است. اما از آنهایی که قبلاً حبابشان ترکیده فاصله زیادی دارد. بسیاری از عظیم‌ترین نام‌ها در دنیای تکنولوژی، به‌همین خاطر در 6 ماه گذشته بی‌رحمانه ضربه خورده‌اند. فقط به برخی برندهای معروف که قبلاً بین 20 تا 40 درصد از مجموع ارزش سهام‌شان در بازار را از دست داده‌اند، نگاه کنید:
سهام یاهو (YHOO) 39 درصد اُفت کرد، و نت‌فلیکس (NFLX)، که در 500 سال گذشته در S&P بهترین عمل‌کرد سهام را داشته پس از 52 هفته در اوج بودن، 37 درصد دچار کاهش شد؛ و همین‌طور، پرایس‌لاین دات‌کام[10] (PCLN) 31 درصد و ای‌بِی (EBAY) 22 درصد.
اما خیلی کمپانی‌‌‌‌‌های تکنولوژی دیگر هم شاهد سقوط سهام بوده‌اند، و رقم‌های بالا را ناچیز جلوه می‌دهند. در ادامه برخی آمار خیره‌کننده از یو اس‌اِی‌تودِی آورده شده است:
تویتر و گروپان[11] بزرگ‌ترین پیش‌گامان این قضیه‌اند، هر دو پس از 52 هفته در اوج بودن و کمتر از قیمت‌های اولیه‌ی عرضه شان[12] 70 درصد کاهش داشته‌اند. سهام فیت‌بیت[13] 70 درصد سقوط داشت، و ارزش یِلپ[14] به دو سوم کاهش یافت. باکس[15]، که امتیاز و برتری ارسال ضرر خالص سه ماهه به‌صورت مازاد درآمد را دارد، نصف سهامش سقوط کرده است. مچ دات‌کام[16]، مسئول سایت‌های دوست‌یابی به مالکیت اینتراکتیو کورپوریشن[17]، که سال پیش ملی شد، 39 درصد از اوج خود سقوط کرده است.
وقتی سهام شما 70 درصد از ارزش خود را از دست می‌دهد، این وضعیت یک فروپاشی کامل است. در گذشته تویتر، یِلپ و لینکدین را به طور خاص به‌عنوان سهام تکنولوژی که به طور غیرمنطقی قیمت‌گذاری می‌شوند، جدا کردم. امیدوارم مردم به آن هشدارها توجه کرده و در زمان خوب بودن اوضاع، خارج شده باشند.
ابتدای این مقاله اشاره کردم که ارزش سهام تکنولوژی قبلاً بیش از 500 میلیارد دلار (نیم تریلیون دلار) افت کرده است. بحران مالی که از نیمه‌ی سال پیش شروع شد، دارد سرعت زیادی می‌گیرد، و وال‌استریت در آستانه‌ی وحشت و ترس است. در حالی که سهام‌ها سقوط می‌کنند، بسیاری صندوق‌های پوشش ریسک و سرمایه‌گذاری ـ هچ‌فاندها[18] ـ کاملاً در هم کوبیده می‌شوند. مطالب ذیل فقط درباره‌ی چند نام پرسروصدا هستند که الآن دارند ضررهای عظیمی را متحمل می شوند:
-
مدیریت سرمایه‌‌ی میدان پرشینگ[19]، وسیله‌ی سرمایه‌گذاریِ تجارتِ عمومی بیل آکمنِ[20] میلیاردر، به دنبال 20 درصد کاهش سهام خود در سال گذشته، 11 درصد در ماه گذشته افت داشته است.
-
مطابق گزارش هفتگی هچ اچ‌اس‌بی‌سی[21]، که یک نسخه هم به دست یو‌اس‌ای تودی[22] رسیده است، گلین‌ویو کاپیتالِ لری رابینز[23]، معروف به انتخاب‌کننده‌ی سهامی که می‌تواند از اوباماکِر[24] ذی‌نفع شود، 13.65 درصد افت در ژانویه به دنبال 18 درصد کاهش در سال گذشته داشته است.
-
مارکاتو اینترنشنال[25]، یک صندوق معروف فعال که صاحب آن شاگرد آکمن، یعنی میک مک‌گیور[26] است، به گفته‌ی اچ‌اس‌بی‌سی، 12.1 درصد افت به دنبال ضرر 9 درصدی پارسال داشته است.
استراتژیست‌های سیتی‌گروپ به رهبری جاناتان استابز در یک گزارش گفتند:
به‌نظر می‌رسد دنیا در یک مارپیچ مرگ با چرخش دایره‌واری اسیر شده است.
دلارِ قوی‌تر آمریکا، قیمتِ ضعیف‌تر نفت و کالاها، نقدینگی ضعیف‌تر در تجارت جهانی و دلارهای نفتی، ضعف بازارهای نوظهور (و رشد جهانی) … و تکرار آنها. این اتفاق برای همیشه به یک اویل‌ماگدون (آخرالزمان‌نفتی)، و یک بحران اقتصادی گسترده و یک‌پارچه و سقوط سهام منجر می‌شود.
وقتی بیش از 10 درصد پول‌تان را در یک ماه می‌بازید اصلاً خوب نیست. و اگر اشتباه نکنم، این تازه شروعِ مشکلات است.
تحلیل‌گران در سیتی‌گروپ[27] به‌تازگی عناوینی بین‌المللی تحت این هشدار اعلام کرده‌اند که اکنون اقتصاد جهانی[28] در یک مارپیچ مرگ اسیر شده است.
برخی تحلیل‌گران ـ از جمله تحلیل‌گرانِ سیتی‌گروپ ـ امسال نسبت به اقتصاد جهانی، به‌دنبال تارومار حقوق صاحبان سهام در ژانویه و داده‌ی ضعیف‌تر اقتصادی چین و آمریکا خشونت به‌خرج دادند. استراتژیست‌های سیتی‌گروپ به رهبری جاناتان استابز[29] در یک گزارش گفتند:
به‌نظر می‌رسد دنیا در یک مارپیچ مرگ با چرخش دایره‌واری اسیر شده است.
دلارِ قوی‌تر آمریکا، قیمتِ ضعیف‌تر نفت و کالاها، نقدینگی ضعیف‌تر در تجارت جهانی و دلارهای نفتی، ضعف بازارهای نوظهور (و رشد جهانی) … و تکرار آنها. این اتفاق برای همیشه به یک اویل‌ماگدون[30] (آخرالزمان‌نفتی)، و یک بحران اقتصادی گسترده و یک‌پارچه و سقوط سهام منجر می‌شود.
علامت‌های یک رکود اقتصادیِ قابل‌توجه اطراف ما خودنمایی می‌کنند، و بسیاری از همان الگوهایی که در دو بحران قبلی بازار بورس نقش داشتند عیناً دوباره اتفاق می‌افتند، و هنوز اکثر مردم آنچه که اتفاق می‌افتد را باور ندارند و تصدیق نمی‌کنند.
اگر منتظر هستید تا حباب دات‌کام 2.0 هم بترکد، می‌توانید منتظر نباشید، چون قبلاً ترکیده است. وقتی ارزش سهام شما 50، 60 یا 70 درصد افت می‌کند، قبلاً بازی تمام شده. اما فقط مثل سال‌های 2001 و 2008، خیل کثیری از مردم توسط سوءتصمیم‌شان فلج خواهند شد. بار دیگر رسانه‌های جریان اصلی اصرار می‌کنند که دلیلی برای وحشت کردن نیست و همه چیز آرام خواهد بود، و یک بار دیگر در حالی که بازارهای مالی از درون منفجر می‌شوند، چند میلیون انسان آمریکایی محو خواهند شد.
این دفعه‌ی سومی است که در قرن 21 این قضیه اتفاق افتاده است. ما چقدر بی‌توجه‌ایم؟! یک رویداد ثابت مکرراً در حال اتفاق افتادن است و ما هنوز متوجه آن نیستیم. این دفعه دیگر هیچ‌گونه بهبودی پس از آن نخواهد بود. اساساً این «سومین ضربه» است و سال‌های پیش‌رو برای اکثر مردم تلخ‌تر و دردآورتر خواهند بود. اما اگر می‌خواهید باور کنید که یکی از این سیاست‌مداران خواهد آمد و آمریکا را نجات خواهد داد، خودتان را سر کار گذاشته‌‌‌‌‌اید. اکثر مردم آنچه را که می‌خواهند باور می‌کنند، و ظرفیتی که آمریکایی‌ها برای خودفریبی از خود نشان داده‌اند، کاملاً قابل توجه است.
Michael Snyder
6 February 2016
17 بهمن‌ماه 1394
اصل این مطلب را می‌توانید از این‌جا پی بگیرید.
[1] Dot-com Bubble: رشد بسیار سریع در بازار سهام که توسط سرمایه‌گذاری شرکت‌های اینترنت‌محور تحریک شده باشد.
[2] Tech Stocks
[3] هر تریلیون معادل با یک هزار میلیارد است که نیم تریلیون برابر می‌شود با 500 میلیارد: 500.000.000.000.
[4] Tech-heavy Nasdaq
[5] Netflix
[6] Yahoo
[7] LinkedIn
[8] Twitter
[9] iShares Nasdaq Biotechnology ETF
[10] Priceline.com
[11] Twitter and Groupon
[12] Initial Public Offering (IPO)
[13] FitBit
[14] Yelp
[15] Box
[16] Match.com
[17] Interactive Corp.
[18] hedge funds
[19] Pershing Square Capital Management
[20] Bill Ackman
[21] HSBC’s Hedge Weekly report
[22] USA TODAY
[23] Larry Robbins’ Glenview Capital
[24] Obamacare
[25] Marcato International
[26] Mick McGuire
[27] Citigroup
[28] Global Economy
[29] Jonathan Stubbs
[30] Oilmageddon